Cha Guest Blog #1 - Retronyms

Deze keer mag ik, Charissa Koops (‘Kroostcommander’* bij Trustwordy, Wouter’s vrouw en ook docent Engels) een guest blog schrijven. Hoi allen.

*dat leggen we in de toekomst nog wel een keer uit.

Soms kom ik leuke dingen tegen op internet en die deel ik dan graag. Zo ook vandaag. Heb je wel eens gehoord van een retroniem (retronym in het Engels)? Laten we het woord even analyseren.

Retro

- Achteruit

- Achterwaarts

- In de stijl van vroeger

- In omgekeerde volgorde

Niem

Het achtervoegsel -niem heeft te maken met ‘naam’. Denk bijvoorbeeld aan ‘synoniem’ (een ander woord, oftwel een andere naam, voor hetzelfde ding).

Dus wat is dan een retroniem? Nou, dat is een vorm van neologisme (letterlijk: nieuw woord), wat achteraf op een al bestaand concept wordt toegepast.

Bijvoorbeeld: 

Vroeger stond de Eerste Wereldoorlog bekend als ‘De Grote Oorlog’. Pas na de Twééde Wereldoorlog werd de naam ‘Eerste Wereldoorlog’ gebruikelijk.

En een stoomtrein? Voor de ontwikkeling van andere soorten treinen, waren stoomtreinen simpelweg treinen. 

Nog een paar:

De Nintendo Game Boy? Dat werd ineens de ‘Game Boy Classic’ toen de Game Boy Color op de markt kwam.

Acoustic guitars waren natuurlijk gewoon ‘guitars’ voor de elektrische gitaar bedacht was.

Scharrelvlees was gewoon vlees voor er onderscheid werd gemaakt tussen scharrel, biologisch en grasgevoerd. 

En lezer, kun je er zelf ook een paar bedenken? Ofwel bestaande retroniemen of een eigen creatie?

English VS Dutch #1 - Gezellig

Jawel beste lezers. Ook vandaag weer een nieuwe categorie blogpost, namelijk: English VS Dutch (afkorting EVD). In deze categorie blogposts beschrijf ik leuke, opvallende of belangrijke verschillen tussen Nederlands en Engels. Inspiratie voor deze categorie is het feit dat ik sinds eind vorig jaar naast de gebruikelijke Engelse privélessen en conversatiecursussen nu ook Nederlands geef aan een Amerikaans echtpaar. Toen ze met de lessen begonnen, spraken ze nog helemaal geen Nederlands en daarom leg(de) ik vaak de link tussen Nederlands en Engels. Zodoende stuiten we regelmatig op leuke taalverschillen en dat maakt het leerproces alleen maar interessanter. 

Vandaag houd ik het echter bij een bekend voorbeeld, namelijk het Nederlandse woord 'gezellig', waar eigenlijk geen goed Engels woord voor bestaat. Deze funfact haalde het nieuws toen President Obama het woord gebruikte in een speech.

Overigens is er ook een theorie die stelt dat de woorden die een taal heeft iets kunnen zeggen over de manier waarop de sprekers van die taal kijken naar het leven en de wereld. Dit is echter een onderwerp voor een andere keer (en valt onder de categorie 'Introduction to Language').

Kids Quotes #1

Toen onze oudste zoontje ongeveer 26 maanden oud was, besloten mijn vrouw en ik om ons steentje bij te dragen aan de continuering van een eeuwenoude traditie: het opschrijven van leuke kinderquotes. Inmiddels is hij nu 3,5 jaar en hebben we 20 pagina's aan o.a. leuke opmerkingen, opvallend slimme uitspraken, taalgrapjes en fouten die hij soms maakt wanneer hij Nederlands en Engels door elkaar haalt.

In deze nieuwe categorie blogposts - Kids Quotes - zal ik af en toe de leukste quotes delen. Sommigen spreken voor zich; anderen hebben misschien een beetje context nodig. Ook zal ik soms wat taalfeitjes uitleggen of Engelse woorden/zinnen toelichten.

Vanwege privacy redenen gebruik ik voor de kids alleen hun voorletter.

1) Het begint al vroeg. Wel interessant dat hij op zo'n jonge leeftijd de link legt tussen 2 woorden met dezelfde 'oop' klank!

L (26 months) sneezes…

Mum: Oopsie, bless you!

L: Poopsie, bless you!

2) In ITL #3 vertelde ik al dat er bij kinderen gelet wordt op de lengte van hun zinnen om zo een inschatting te kunnen maken van hun taalvaardigheid. Zo waren wij best onder de indruk toen L, toen hij 25 maanden oud was, het volgende zei:

L (after throwing 2 balls out of the bath): Now there two balls out of the bath!

3) Met een tweetalige opvoeding is het voor kinderen soms lastig om te onthouden welke woorden bij welke taal horen.

L eating porridge (pap): “Nice and warm milk.” ... “toetje!”

4) En soms .. bedenkt hij ook gewoon zijn eigen woorden.

Volgens L:

Library (bibliotheek) = pa-pi-pa

Attic (zolder) = accit (uitspraak: ahkkit)

Raisin (rozijn) = jaja

5) Beduisde L, toen hij net had overgegeven:

L: Uh-oh.. Spilled (geknoeid). Need a clothy.

6) Kinderen leren al snel om zelfs complexe scenario's te verwoorden ... soort van. Zo beschreef hij de Doppler scan bij zijn 24-weken zwangere moeder als volgt:

L: Doctor. Mommy big belly. Whoosh whoosh.

7) Dan een leuke quote voor de gamers onder ons en een goed voorbeeld van (in dit geval zelfbedachte) onomatopoeia (ITL #5).

L, terwijl hij de ontstopper herhaaldelijk tegen de grond ... drukte*: “Gank** gank gank!"

*In het Engels 'plunge' je de 'plunger'. Plunger = onstopper. Voor het werkwoord 'to plunge' kan ik zo snel geen beter alternatief bedenken dan 'drukte'.

**Even een toelichting voor de niet-gamers: ganking.

8) Tot slot, L die misschien nog niet heeft uitgevogeld dat je in alledaags taalgebruik sommige klanken weglaat ('ben niet bang' => 'benniebang').

L: mommie, sing more benniebang.

Hij heeft het hier natuurlijk over het roodkapje liedje ('benniebang' voor de boze wolf).

Al deze quotes komen uit de eerste 2 maanden dat we begonnen met het opschrijven van quotes. Naarmate hij ouder wordt, zie je dat hij echt een gevoel voor taal ontwikkelt, met ook de nodige humor! Erg leuk -en vaak ook interessant- voor mij om te delen dus, maar laat vooral even weten (bijv. via de comments onder deze post) wat je er van vond.

Ter afsluiting nog één quote dan:

L (in dezelfde periode), slowly pushing himself and his high chair away from the table: See you later!!!

Blog Update #2 - Categories!

Inmiddels is mijn vorige blogpost alweer een maand geleden. Dit komt vooral omdat ik:

1) nu te druk ben met andere dingen (o.a. wat meer leerlingen, leren van C++, gezin, etc).

2) op een onderwerp ben gestuit waar ik nog te weinig over weet om er iets zinvols over te schrijven (talen voor dieren).

3) de motivatie om te schrijven soms ver te zoeken is.

Voorlopig staat het 'Introduction to Language' project dus even op pauze.

Wel wil ik leuke/interessante dingen blijven posten. Zoals ik in mijn allereerste blogpost al zei, de format van de blog stond nog niet vast en daarom introduceer ik bij deze, met ongepaste trots (want zó revolutionair is het nou ook weer niet),

CATEGORIES!

Oftewel, ik ga onderscheid maken in het soort posts die ik plaats. Op die manier weet de lezer meteen wat voor soort post het is en kan ik ze later makkelijker archiveren. 

De eerste categorie is natuurlijk waar ik tot nu toe telkens over heb geschreven, namelijk: het boek 'Introduction to Language'. Deze categorie noem ik simpelweg ITL.

Verder zou ik natuurlijk over van alles en nog wat (op het gebied van taal, uiteraard) kunnen schrijven, maar ik denk dat ik op korte termijn eens een paar leuke taal-gerelateerde quotes van onze oudste (en tweetalige) zoontje zal posten. Misschien dat ik die categorie dan maar 'Bilingual Children's Quotes' noem, of iets dergelijks. Misschien komt er nog een aparte 'Funfact' categorie. En misschien aparte categorieën voor bijvoorbeeld 'Language Tips', 'Language Jokes', 'Etymology' of 'Today I Learned' (zie ook TIL op Reddit). Ten slotte nog een andere, voor de hand liggende categorie, voor posts als deze: 'Blog Updates'. Het kan nog alle kanten op!

Samenvattend: door af te wijken van mijn huidige format heb ik meer flexibiliteit om leuke taaldingen te delen. Nice!

Uiteraard zijn feedback, suggesties en overige reacties altijd welkom. Ook kun je je 'subscriben' (rechtsboven) om automatisch een update te krijgen als er weer nieuwe blog posts zijn :)